کاکوتی با نام علمی Ziziphora Clinopodioides از خانواده نعناعیان (Lamiaceae) گیاهی علفی، یکساله با ساقه کوتاه به ارتفاع 15-5 سانتیمتر، برگهای باریک، نوک تیز با میان گرههای کوچک که گلهایی کوچک به رنگ بنفش کم رنگ یا بنفش مایل به ارغوانی دارد که در کتب طب سنتی ایران به نام "مشک طرامشک" و "صعتر" نیز از آن یاد شده است.
کاکوتی به حالت وحشی در مناطق کوهستانی شمال غرب ایران و البرز مرکزی میروید و بهعنوان معطر کننده در مواد غذایی و ادویهجات استفاده میشود. همچنین در بسیاری از مناطق ایران از گیاه کاکوتی بهعنوان چاشنی به همراه ماست، دوغ و سایر فرآوردههای لبنی استفاده میشود.
در ادامه به برخی از خواص متنوع و خارقالعاده این گیاه با ارزش اشاره خواهیم نمود:
کاکوتی و خواص آنتیاکسیدانینتایج تحقیقات اخیر نشان میدهند که مصرف نوشیدنی کاکوتی در حالت پایه میتواند سبب افزایش ظرفیت آنتی اکسیدانی تام شود. ساز و کار احتمالی، در رابطه با اثرات نوشیدنی کاکوتی بر افزایش ظرفیت آنتی اکسیدانی تام به این صورت است که نوشیدنی دم کرده کاکوتی با افزایش ضداکساینده های درون سلولی مانند بیلیروبین، اسید اوریک و آلبومین میتواند ظرفیت آنتی اکسیدانی تام سرمی را بالا ببرد.
بعلاوه به اثبات رسیده است ترکیبات گوناگون فنولی موجود در کاکوتی از طریق افزایش فعالیت آنزیمهای دارای خاصیت آنتی اکسیدانی و حذف رادیکالهای آزاد، موجب کاهش پراکسیداسیون لیپیدی نیز میشوند.